توسط MAZIYAR » شنبه ژوئن 25, 2011 7:08 am
[color=black:a08c5bab7b][b:a08c5bab7b]وجه تسمیه و معانی رشت[/b:a08c5bab7b]
درباره ی واژه رشت و معانی آن بحث های زیادی توسط نویسندگان و گیلان شناسان صورت گرفته است.فرهنگ نویسان گذشته نیز معانی مختلفی برای این واژه آورده اند که باید گفت آن معانی در مورد شهری با ویژگی های رشت هم خوانی نداشته.سعی میکنم چند مورد از این معانی اشتباه را برایتان بازگو کنم.و در پایان هم معنای صحیح را تشریح کنم:
*اگه قبول کنیم که معنی رشت از فعل رشتن(ریسیدن)مشتق شده و آن را با فرضیاتی به محصول مهم گیلان(ابریشم)و رشتن آن نسبت دهیم،باز این معنی از نظر تاریخی وافی به مقصود نیست،چرا که در قدیمی ترین متن جغرافیایی یعنی کتاب حدودالعالم که از رشت سخن رفته،در ذکر محصولات آن نامی از ابریشم نیامده است.
**یکی دیگر از معانی رشت که در فرهنگ ها و برخی کتب جغرافیایی آمده و متاسفانه دهخدا هم تکرار کرده،عبارت از تاریخ بنای رشت است که تاریخ آن را سال 900 هجری تعیین نموده که این رقم به حساب ابجد "رشت"میشود و بی گمان غلط و نادرست می باشد.چرا که در هیچ کتابی بنای رشت به سال نهصد هجری نیامده و این در حالی است که نام رشت در قدیمیترین کتب جغرافیا که در سال 372 هجری قمری تالیف شده،آمده است و معلوم نیست که منشا این تاریخ مجهول در مورد تاریخ بنای شهر رشت از کجاست؟
***جهانگیر سرتیپ پور در کتاب نام ها و نامدارهای گیلان در مورد معنی رشت مینویسد:
"معنی رشت به فتح اول "در فروافتاده،در گودی قرارگرفته"یا"جای فروردین"است،صفتی بود برای هفته بازار رشت و حومه که به روزهای یکشنبه در شهر رشت و روزهای چهارشنبه در آج بیشه حومه رشت تشکیل میشد.
رشت بازار=بازار در گودی قرار گرفته و این صفت بدان اعتبار بود که هر پیله ور یا مسافر که در بخش های جنوبی کهدم و رودبار یا از مناطق غربی مانند فومن،با از مناطق شرق مانند لاهیجان به سوی رشت حرکت میکرد،از منطقه بلندتر به ناحیه ای که در سطح پایین قرار داشت،سرازیر میشد.تدریجا نام بازار از آخر نام حذف شد و "رشت" علم شد."
****احمد مهدی زاده درباره نظریه ی سرتیپ پور مینویسد:
"بسیاری از نویسندگان و صاحب نظران که بنده با آن ها صحبت نموده ام،از بین تمامی معانی رشت بیشتر به این معنا نظر مساعد دارند که با توجه به موقعیت جغرافیایی رشت که ارتفاع آن از سطح دریاها و اقیانوس ها جهان پایین تر می باشد،یعنی در مکان پست قرار گرفته است؛معنای رشت همان فرورفته،پایین و پست میباشد،ولی این تنها یک نظریه است که میتواند مردود شناخته شود،چرا که کلمه ی رشت از نظر لغوی و ریشه چنین بار معنایی را با خود به همراه ندارد و این فقط یک ارتباط منطقی ذهنی بین موقعیت جغرافیایی این شهر از نظر سطح ارتفاع با خود نام این شهر یعنی"رشت"می باشد.
[b:a08c5bab7b]رشت به معنی شهرباران:[/b:a08c5bab7b]
رشت به سبب ریزش باران های پیگیر و طولانی به شهرباران معروف شده است.در اساطیر ایران باستان الهه باران تیشتر نام دارد و احتمال میرود واژه ی رشت صورت تغییر یافته تیشتر باشد،چرا که آثار بازمانده از فرهنگ ایران باستان در گوشه هایی از فرهنگ بومی گیلان نمودهایی کم رنگ به جای گذاشته است.
نظیریه ی اخیر را با توجه به بارانی بودن شهر رشت میتوان پذیرفت،چرا که فرهنگ کنونی گیلانیان از فرهنگ های پیش از اسلام نیز یادگارهایی را حفظ نموده است که نمونه های زیادی از آن در آداب و رسوم مردم گیلان قابل مشاهده،و نشانی از تمدن و فرهنگی دیرینه در این دیار است.
این نظریه را احمد مهدی زاده نیز پذیرفته و می نویسد:
رشت از نظر لغوی یک اسم مرکب از دو جز(رش)+(ت)؛در گویش های گیلکی به معنای باران ریز و مداوم می باشد،که از آن در گویش گیلکی به "وارش"یا همان "بارش"یاد میکنند که در این صوت "رشت"یعنی مکانی که در آنجا باران های ریز و مداوم میبارد و این در واقع همان خصوصیت اصلی این شهر سرسبز میباشد،که معنای آن نیز محسوب میگردد: (رشت=رش+ت،رش،باران های ریز و مداوم،باران) و شاید هم بی مناسبت نیست که در ورودی شهر رشت میخوانیم:به شهرباران خوش آمدید.
با این دو نظریه اخیر که یکی نشان از آیین های کهن و باستانی و دیگری مایه ای از زبان شناسانی گویش های گیلکی دارد؛تا ارایه نظریه ای جدید که بر پایه ی علمی استوار باشد،بی گمان میتوان پذیرفت که معنی رشت همان "وارش" و "باران" است،یعنی صفتی که این شهر با آن شناخته شده است.[/color:a08c5bab7b]
در کل 1 بار ویرایش شده. اخرین ویرایش توسط
MAZIYAR در يکشنبه سپتامبر 22, 2013 11:36 am .
"آبرار اَ خاک میرزا جاجیگایه / همیشه خنجرُ خون روبرایه"
"حواسَ خُب بَنَه می حرفَ بشنو / منو تو یک سریم ، دوشمن سیوایه"