رشت شهرباران(زبان و گویش)

[MAZIYAR]

زبان و گویش مردم رشت
زبان مردم رشت،زبان شیرین گیلکی است.زبان گیلکی دارای گویش ها و لهجه های مختلف می باشد.که در این بین مردم شهرباران به گویش بیه پس صحبت میکنند گویشی که در غرب رودخانه سپیدرود رواج دارد.
در گویش گیلکی همانند زبان فارسیواژه های بسیاری از زبان های بیگانه راه یافته که از جمله آن ها زبان عربی است که برخی از واژه های آن ها در زبان گیلکی تعریب شده است.به عنئان مثال:
قبول=قوبیل
قهر=قار
غروب=غوریب
محمد=مئمد
گذشته از آن پاره ای از لغات عربی به صورت معادل گیلکی در آمده و یا به تعبیری دیگر به گیلکی ترجمه شده است.مانند:
وضو=دست نماز
اسهال=شکم روش
سجاده=جانماز
هم چنین زبان گیلکی از زبان آذری و زبان های اقوام ترک و مغول نیز واژه ها و کلماتی وام گرفته است.شایان ذکر است که در سده های اخیر از راه دریای کاسپین مقداری زیادی از واژه های انزلیچی وارد زبان مردم گیلان شده است.مانند:
موتور=ماتور
قایق=لوتکا
تلمبه=ناسوس
و ...
زبان گیلکی مردم گیلان با تمامی محدودیت جغرافیایی خود به چند گویش تقسیم می شود،که شامل گیلکی بیه پس یعنی زبان مردم رشت و فومن و حواشی آن و در کل غرب رودخانه سپیدرود و گیلکی بیه پیش که گویش مردم لاهیجان و رودسر و در کل شرق رودخانه سپیدرود می باشد.به طوری که این دو تیره از لحاظ ادای کلمات و برخی ویژگی های دستوری و لغوی تفاوت های نسبتا زیادی دارند،تا جایی که ساکنان این دو منطقه گاهی مواقع به دشواری مقاصد همدیگر را درک میکنند.
در ضمن باید یاد آور شد که زبان گیلکی در مازندران هم با گویش ها و لهجه های مختلف در حال تکلم هست که زبان شهرهای غرب مازندران به مردم گیلان خیلی نزدیک بوده و مورد دیگر زبان گالش زبانان(دیلم یا تات)می باشد که به گفته ی خیلی از زبان شناسان گویشی از زبان گیلکی می باشد که مردم کوه های گیلان و مازندران به این زبان تکلم میکنند تا جایی که اگر به طالقان(واقع در استان تهران)سفر کنید به این زبان صحبت میکنند و زبان خود را گیلکی می نامند!و با یه مقدار تفکر به وسعت گیلان در سده های گذشته پی میبریم.

مطالعات و تحقیقات در مورد زبان گیلکی:
از میان پژوهشگران گیلانی برای نخستین بار دکتر منوچهرستوده که در نیمه اول دهه بیست خورشیدی در لاهیجان و انزلی به کار دبیری مشغول بود توانست اولین فرهنگ لغات گیلکی را در سال 1332 خورشیدی انتشار دهد.
دومین فرهنگ گیلکی را احمد مرعشی با عنوان فرهنگ لغات و اصطلاحات و ضرب المثل های گیلکی در سال 1363 از سوی انتشارات طاعی رشت منتشر شد.
سومین کتاب در این زمینه کتاب فرهنگ گیل و دیلم است که توسط محمود پاینده لنگرودی در سال 1366 توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد و برنده ی جایزه بهترین کتاب سال در زمینه مطالعات زبان شناسی گشت.کتاب پاینده اگرچه عمدتا شامل لغات و واژه های شرق گیلان است،ولی با این همه توانسته است تا اندازه زیادی به صورت یک تحقیق زبان شناختی در سطح آکادمیک جلوه نماید.
و بالاخره آخرین کتاب در زمینه ی گرد آوری واژه های گیلکی کتاب"گیله گپ" فرهنگ گیلکی-فارسی به اهتمام فریدون نوزاد پژوهشگر گیلانشناس است که به همت مرکز پژوهشی گیلان شناسی دانشگاه گیلان انتشار یافته است.

خطر استحاله ی گیلکی در زبان فارسی!!!!
اما با این همه زبان گیلکی در مقابل رواج و تسلط زبان فارسی،کسترش وسایل ارتباط جمعی ، کم توجهی نهاد های رسمی و فرهنگی ، تحقیر و به مسخره گرفتن از طرف اقوام غیر گیلک و بعضا گیلک مواجه است و از همه مهمتر اکراه از تکلم گیلکی از سوی بعضی از خانواده های گیلانی با فرزندان خود و استفاده از لهجه ی تهرانی و بسیاری از عوامل دیگر که نتیجه قرارگرفتن در شرایط و تحولات جامعه جهانی است،متاسفانه در جریان استحاله و مستحیل شدن در زبان غالب(فارسی)می باشد،و بیم آن میرود که کمتر مورد استفاده ی نسل های اینده قرار گیرد و این واقعیت تلخی است که امید است اتفاق نیفتد!

پورداوود در این باره نوشته:
در روزگار ما جای فئودال ها(به نوعی میتوان گفت اربابان)را،خانواده های مرفه و متوسط گیلانی گرفته اند،که کودکان خود را از تکلم به زبان مادری،منع میکنند و از عواقب روانی-اجتماعی کار خود غافلند.فرزندان بی هویت این خانواده ها بعد ها در جستجوی ریشه معنوی خود اگر سرخورده نشوند دست کم،این موضوع برایشان همیشه به عنوان سئوالی مطرح خواهد شد.

جعفرخمامی زاده نیز به این واقعیت معترف است و بدون جانبداری متعصبانه در این باره می نویسد:
امروز شاید بیشتر گیلک ها به هر دو زبان فارسی و گیلکی سخن میگویند.می توان گفت دو زبانی شدن نزدیک است سراسر حوزه ی گویش گیلکی را فراگیرد و این عملا به معنای آمیختگی روزافزون زبان بومی و سرانجام فراموشی و محو آن است.هم از این انزلیچی که میبینیم مردم در پاره ای از موارد حتی با واژه ها و تعبیراتی که پدران آنها نیم قرن پیش از این به کار می برده اند،بیگانه اند و معنی این واژه ها را چون از زبان مردم شهرها و انزلیچی بشنوند،به درستی در نمی یابند.

در یک تحقیق میدانی که محمدرضا فلاحتی درباره میزان تکلم و به کارگیری گویش گیلکی در میان مردم رشت انجام داده،در این باره مینویسد:
یافته های تحقیق در مجموع نشان دهنده ی این واقعیت است که امروزه در گیلان،نسل جوان و به ویژه دخترها تمایل زیادی برای کاربرد فارسی از خود نشان میدهند.علت این امر را بیشتر باید در عوامل غیرزبانی از جمله عوامل سیاسی،اجتماعی،اقتصادی و از همه مهمتر فرهنگی جستجو کرد.در واقع همین عوامل غیرزبانی است،که فرد را وا میدارد،به جای گیلکی از زبان فارسی استفاده نماید.

[abere]

به نکته جالبی اشاره کردی....متاسفانه همین جوری هست که میگی نسل های اینده بیشتر روی میبرن به زبان فارسی و بیم از این دارن که به زبان گیلکی صحبت کنن...باید یه چاره ای اندیشید
مرسی، به نکته خوبی اشاره کردی

[onlyrasht]

دمت گرم ابرار

[JustRasht]

خیلی با حال بود آبرار ، خدایی خیلی باحال بود ، دمت گرم ، من که خیلی لذت بردم که اینقدر زبان وگویش وفرهنگ ما غنیه اما حیف که بعضی ها قدر این گوهر ارزشمند رو نمیدونند.
خسته نباشی آبرار مازیار،
آبرار قوربان

ببوسم خاک پاک گیلان را...

[MEHRDAD]

مطلب فوق العاده خیلی خوبی بود به غیر از یه قسمت که حذف شد ... متاسفانه نمیدونم چرا تو و بعضی بچه ها و دوستان دیگه فکر میکنند که ما مثل بعضی از ترک ها (نه حتی همشون) برای اینکه زبان خودمون رو بالا ببریم باید زبان فارسی یا در بعضی مواقع زبان های دیگه رو زیر سوال ببریم؟! یا حتی در بحث های قومیتی هم همین قضیه صدق میکنه...یا مثلا میان به فارسی یه لقب خاص میدن یا برای اینکه مثلا فارسی تحقیر بشه عمدا از حروف اشتباه برای کلمات استفاده میکنند.
همه ی قومیت ها و همه زبان ها محترم اند اما این یک سری مسائل و اشتباهات و کمکاری ها بوده که باعث این نفاق بین تمام قومیت ها و برتری طلبی ها شده.

[abere]

[quote:f318450de1="MEHRDAD"]مطلب فوق العاده خیلی خوبی بود . منتهی متاسفانه نمیدونم چرا تو و بعضی های دیگر فکر میکنند که ما مثل بعضی از ترک ها (نه حتی همشون) برای اینکه زبان خودمون رو بالا ببریم باید زبان فارسی یا در بعضی مواقع زبان های دیگه رو زیر سوال ببریم؟! یا حتی در بحث های قومیتی هم همین قضیه صدق میکنه...یا مثلا میان به فارسی یه لقب خاص میدن یا برای اینکه مثلا فارسی تحقیر بشه عمدا از حروف اشتباه برای کلمات استفاده میکنند.
همه ی قومیت ها و همه زبان ها محترم اند اما این یک سری مسائل و اشتباهات و کمکاری ها بوده که باعث این نفاق بین تمام قومیت ها و برتری طلبی ها شده.[/quote:f318450de1]
مهرداد کسی زبان فارسی رو زیر سوال نبرده، بحث ما درباره اینه که متاسفانه زبان گیلکی داره تو نسل های آیندمون نابود میشه منظور Aberare_ba_tasob هم همین بود

[rezay_paskiyabi]

[MEHRDAD]

ebere : منظور من به اون قسمتی بود که خود آبرار با تعصب خبر داره و حذف شد. به هر حال مازیار خودش میدونه که منظورم دقیقا چیه

[abere]

[quote:36dba0db4f="MEHRDAD"]ebere : منظور من به اون قسمتی بود که خود آبرار با تعصب خبر داره و حذف شد. به هر حال مازیار خودش میدونه که منظورم دقیقا چیه [/quote:36dba0db4f]
ok

[amir131]

خیلی زیبا بود ابرار دمت گرم

[rainrasht]

[pezhman-paskiyabi]

ایران گیلان رشت پاسکیاب

[MAZIYAR]

[quote:82c8f62f3c="MEHRDAD"]ebere : منظور من به اون قسمتی بود که خود آبرار با تعصب خبر داره و حذف شد. به هر حال مازیار خودش میدونه که منظورم دقیقا چیه [/quote:82c8f62f3c]
آبرار جان اگر ما تا الان سکوت کردیم چی شده؟چیزی جز توهین و تمسخر شنیدیم؟همین ترکها رو تو مثال زدی در خیلی از مواقع با همین رو در رو وایستادنشون تونستند حداقل حقوقشون رو بگیرند.
من میگم اگر اونا توهین میکنند ما هم نباید ساکت بشینیم.همون طور که اونا در استادیوم به ما توهین میکنند ما هم باید دو برابر جوابشون رو بدیم.
ولی این هم قبول دارم که این سایت جای اینجور کارا نیست

[mtb368]

اگر بچه هامون فارسي حرف بزنند باز هم زبان گيلكي از بين نمي ره
فارسي حرف زدن كودكان در گيلان حداقل اين فايده رو داره كه وقتي بچه بزرگ ميشه و در يك جامعه بزرگتر در خارج از استان وارد مي شه بتونه فارسي رو خوب حرف بزنه درسته گيلكي مورد احترام ماست اما يك فرد با سواد تو اين دوره زمونه بايد به هر دو مسلط باشه
وقتي بچه نتونه فارسي خوب حرف بزنه ناخودآگاه اعتماد به نفسش رو از دست مي ده كه اين يه معضل براي جامعه گيلاني شده يه بچه تهران اگه چرت وپرت هم بگه چون قشنگ بلده حرف ها رو سر هم كنه همه رو جلب خودش مي كنه
فكر كنم شما آخرين برنامه 90 امسال رو ديديد حالا خودتون قضاوت كنيد