[align=center:3455424c4d]
[b:3455424c4d]از زمانی که پادشاهان قاجار هوس سفر به اروپا نمودند [color=red:3455424c4d]مسیر سفرشان[/color:3455424c4d] از راه قزوین و رشت و انزلی بود[/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
[color=black:3455424c4d]تمدن اروپایی در نخستین نقطه وارد گیلان می شد و سپس از گیلان به ایران رواج می یافت
مردم گیلان به دلایل تاریخی مردمی روشنفکر و غیر متعصب بودند و آزادیخواهی و تجدد طلبی و پیشرفت را مایل بودن به همین دلیل گیلان و رشت تبدیل به مرکز تجدد طلبی و مشروطه خواهی و ظواهر نوین تمدن شد .. نخستین آثار تمدن جدید اروپایی در گیلان وارد و پذیرفته شد و سپس بتدریج به نقاط مختلف ایران رسید و البته هنوز هم در بسیاری از نقاط ایران این موج تجدد خواهی و روشن فکری وارد نشده به دلیل فکر بسته و کله خشکی مردمان آن مناطق که ناشی از کمی ارتباطات و تبدلات فرهنگی است .
روزنامه ؛ تئاتر ، بازارهای نوین به طور گسترده یی در رشت رونق داشتند[/color:3455424c4d]
[align=center:3455424c4d][img:3455424c4d]http://www.gallery.diyarebaran.ir/2013/03/BazarRashtMahvare.png[/img:3455424c4d]
[img:3455424c4d]http://www.gallery.diyarebaran.ir/2013/03/BazarRasht4.png[/img:3455424c4d]
[b:3455424c4d]
[color=red:3455424c4d]بازار بزرگ جنوب کاسپین در رشت(بازار بزرگ شهر رشت در بافت قدیمی و مرکزی این شهر قرار دارد و مرکز کلیه فعالیتهای بازرگانی جنوب دریای همیشه کاسپین به حساب میآید)[/color:3455424c4d] [/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
[color=black:3455424c4d]
بازار بزرگ رشت محل ورود کالاهای اروپا بود که سپس به ایران صادر می شد ... چیزی مثل دوبی امروز بوده ..
در گوشه و کنار بازار رشت میتوان جلوه های گوناگونی از زیباییهای فرهنگ فولکلور این استان را یافت که به نوبه خود بسیار زیبا و جذاب است. این بازار از بخشهای گوناگونی شامل کاروانسراها و طاقیها و... تشکیل شده است.
در بافت 24 هکتاری بازار رشت، 14 کاروانسرا وجود دارد که توسط راستههای مختلف به هم مرتبط هستند. این کاروانسراها در دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی به عنوان کانونهای بازرگانی ساخته شدند.
هر جا که تجارت رونق بگیرد رشد جمعیت و رشد فرهنگی نیز سرعت می گیرد...
یهودیان و ارامنه که در تجارت و هنر و علوم سرآمد بودند به طور گسترده ای در گیلان و رشت ساکن شدند به طوریکه یکی از محلات اصلی رشت به نام ارمنی - یهموی محله معروف شد ( پشت بازار روز روبروی کلیسای ارامنه تا محدوده سبزه میدان و استادسرا ) ... ارامنه معروفی در گیلان می زیستند که خدمات ارزنده ای ارائه نمودند از جمله نخستین آسایشگاه معلولین ایران را یک ارمنی در رشت تاسیس نمود
. وسعت بازار بزرگ رشت در زمان خود از وسعت بعضی قصبات آن زمان فقط بیشتر بود
[/color:3455424c4d]
[color=red:3455424c4d]
[align=center:3455424c4d][b:3455424c4d]کاروانسراهای سعادت و ملک – رشت [/b:3455424c4d] [/align:3455424c4d]
شهر رشت در دوره قاجار، به خاطر گسترش روابط بازرگانی با جهان، دروازه اروپا نام گرفت. با توجه به این که شهر رشت در دوره های مختلف از نظر اقتصادی رونق داشت ، چندین کاروانسرا از زمان های قدیم در این شهر باقی موند.
تعدادی از آنها عبارتند از: طاقیهای بزرگ و کوچک، سعادت و کاروانسراهای محتشم، چینی چیان، ملک و... [/color:3455424c4d]
[color=black:3455424c4d]
یکی از اونا کاروانسرای سعادته که در بازار رشت در محدوده میدان بزرگ قرار گرفته. این بنا مربوط به دوره ی قاجاره . کاروان سرای سعادت 3 تا ایوان داره و چند تا حُجره اون در 2 طبقه اطراف حیاط مرکزی قرار گرفته. 2 تا راه پله به طبقه بالایی دار ه که مسیر ارتباطی حجره ها در طبقه اوله. در داخل این بنا چندین ستون چوبی دیده می شه و ورودی اون ، طاق های دسته سبدی داره. قسمتی از سقف کاروانسرای سعادت ، سفالپوش و مصالح به کار رفته در این بنا ، آجر، گچ، خاک و چوبه . مهمترین بخش تزیینی این بنا، آجرکاری سَردَر ضلع شرقی و شکل و طرح درها و پنجره ها، بسیار جالب توجهه.
و اما در محدوده میدان کوچک بازار رشت هم ، کاروانسرای مَلِک قرار گرفته که قدمتش به دوره قاجار می رسه.[/color:3455424c4d] [color=red:3455424c4d]این کاروانسرا در گذشته ، از قطب های مهم تجاری بود. از این سَرا ، برنج گیلان به انزلیچی صادر می شد و ابریشم وارداتی رو به کاشان و یزد می فرستادن.[/color:3455424c4d] [color=black:3455424c4d]کاروانسرای مَلِک از نوع سَراهای 4 ایوانی یه که حجره هاش اطراف حیاط مرکزی قرار گرفتن. حجره های اصلی شامل اتاق هایی با نیم طبقه ست. این حجره ها زیرزمین و ایوان هم دارن ولی به خاطر آتش سوزی، ترکیبشون تغییر پیدا کرد. تزیین سَردَرها و طاق نماها و شیوه های مختلف آجربری ها، به کاروانسرای مَلِک زیبایی خاصی بخشیده و این بنا جزو آثار ملی به ثبت رسیده است.
به مرور زمان مشروطه طلبی در گیلان شعله کشید و روزنامه ای بسیاری منتشر شدند ... بیش از 80 % روزنامه های ایران در زمان مشروطه در گیلان منتشر می شد ... گرجی ها قفقازی و سایر سرنخهای مشروطه خواهی به گیلان وارد شدند و جریان مشروطه طلبی را از رشت کنترل می کردند
تا اینکه در تاریخ 14 تیر 1285 خورشیدی لشکر مشروطه طلب گیلان با حمایت ارمنی ها ، گرجی ها و مردم گیلان به راه افتاد قزوین را تسخیر نمودند و به لشکر مشروطه طلب آذربایجان و کردها و .. پیوسته تهران را اشال نظامی و پادشاه قاجار را مجبور به صدور فرمان مشروطه می کنند ... با این پذیرش نیروهای مشروطه طلب به اشغال نظامی تهران پایان بخشیده و به مناطق خود بر می گردند و حکومت را به صورت مشروطه به شاه قاجار بازمی گردانند .
[/color:3455424c4d]
[color=black:3455424c4d]
[align=center:3455424c4d][b:3455424c4d]در جریان این لشکرکشی میرزا هم وارد تهران می شود[/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
سپس بعد از مدتی محمد علی شاه قصد می کند که مشروطه را براندازد که نمی تواند لذا به مناطق ترکم نشین پناه میبرد تا با لشکری از ترکمنها تهران را فتح کند که در این هنگام میرزا در راس گروهی مامور می شود که به جنگ ترکمنها و محمد علی شاه برود .. اگرچه نمی تواند در این رویارویی پیروز شود اما این درگیری باعث می شود که ترکمنها نتوانند به سمت تهران پیش بروند و در نهایت کاری از پیش ببرند .
[align=center:3455424c4d][b:3455424c4d]جنگ جهانی اول شعله می کشد[/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
ایران حکومتی شایسته ندارد ... ارتشی منسجم ندارد ... سربازان هندی انگلیس به قصد تصرف چاههای نفت بادکوبه از هند و بلوچستان و خراسان و گرگان و آمل به سمت گیلان پیش می آیند اما #* هم خبردار می شوند و لشکریان خود را به گیلان سرازیر می کنند و در گیلان بین *# و انگلیس جنگ در می گیرد
رشت که در این زمان بزرگترین شهر ایران و پرجمعیت ترین شهر ایران پس از تهران و مرکز تجارت ایران و تجددطلبی بود تبدیل به یکی از میدانهای جنگ جهانی اول می شود ... جنگ های شهری در رشت بین *# و انگلیس در می گیر ... رشت ویران می شود و مناطق بسیاری از آن در آتش می سوزد .
در این هنگام میرزا کوچک با سابقه مبارزات مشروطه خواهی و اقدامات نظامی وقتی می بیند که دولت ایران نیرویی برا یمقابله ندارد خودش به پا می خیزد و برای بیرون راندن اجنبی *# و انگلیس گروه جنگل را تشکیل می دهد
جنگلی ها وارد نبرد با *# و انگلیس می شوند و موفق به اخراج انگلیسی ها تا منجیل می شوند ... در همین هنگام انقلاب بلشویکی 1917 انزلیچی رخ می دهد و انزلیچی سفید خودشان از گیلان خارج می شوند و انزلیچی سرخ به عنوان کمک میرز وارد صحنه می شوند و به او کمک می کنند که در مقابل انگلیسیها بایستد ... به این ترتیب نه تنها از شمار دشمنان جنگل یکی کم می شود ( *# سفید ) بلکه یک کمک هم می یابد ( *# سرخ )
[align=center:3455424c4d]
[b:3455424c4d]اما #* فکرهای دیگری در سر داشتند [/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
افراد نفوذی وارد نهضت جنگل می شوند و جمهوری شوروی سوسیالیستی گیلان یا به طور خلاصه جمهوری گیلان در سال 1918 شکل می گیرد ... میرزا معتقد به وطن خواهی و مبارزه با اجنبی بود و جمهوری گیلان را به این دلیل تشکیل داد تا اجنبی را از کل ایران خارج کند چون دولت قاجار عملاً منحل شده بود و میرزا قصد جدایی نداشت بلکه قصد گسترش جمهوری به سراسر ایران را داشت و جمهوری گیلان مقدمه آن بود .
اما نفوذی های کمونیست از حزب عدالت باکو قصد دیگری داشتند که با عقائد میرزا همخوانی نداشت لذا پس از مدتی بر علیه کابینه میرزا کودتایی انجام می شود و میرزا مجبور می شود که یا از جمهوری کناره گیرد یا کشته شود یا به کودتاگران بپیوندد که میرزا از جمهوری خارج می شود و دوباره به جنگلها بر می گردد تا بار دیگر بر علیه اجنبی بجنگد که در این راه می میرد
[align=center:3455424c4d][b:3455424c4d]با پایان جنگ جهانی اول و مذاکرات *# و انگلیس قرار می شود که یکپارچگی ایران برای تامین منافع طرفین حفظ شود لذا جمهوری 5ساله گیلان را #* منقرض می کنند و سران حکومت را پناه می دهند و رضاشاه فاتحانه وارد می شود[/b:3455424c4d][/align:3455424c4d]
اما ازانجا که انگلیش به خاطر داشت که در 15 سال پیش از این گیلانیان با قدرت نظامی توانسته بودن تهران را فتح کنند لذا تصمیم به نابودی این خطر بالقوه گرفتند ... در طی قدامات عمرانی رضا شاه هیچ اقدامی که به نفع رشد و توسعه این بزرگترین شهر زمان مشروطه باشد صورت نمی گیرد ... راه آهن .. جاده اسفالته .. کارخانه های متعدد .. هیچکدام در گیلان ساخته نمی شود ... شهری که یکی از میدانهای جنگ جهانی اول بود و به ویرانه ای تبدیل شده بود بازسازی نمی شود ... راه آهنی که #* از رشت به پیربازار کشیده بودن ( اولین راهاهن در ایران ) برچیده می شود ... موقعیت تجاری رشت و گیلان از بین می رود ب دلیل سیایت دیوارهای آهنین شوروی ارتباط گیلان با اروپا قطع می شود و جریان روشنفکری کاهش می یابد و دیگر بازار رشد ان اهمیت سابق خود را به دست نمی آورد[/color:3455424c4d]
[align=center:3455424c4d]
[size=18:3455424c4d][color=green:3455424c4d]یادمون نره پدران ما در قدیم این شعر زیبا رو میخوندند ♥ اوی شهر رشت زیبا ... دروازه ی اروپا ...
[/color:3455424c4d][/size:3455424c4d]
[/align:3455424c4d]
[color=red:3455424c4d]
حدود 4 و 5 سال پیش این مقاله نوشته شده که متاسفانه جدیدا بعضی از سایت ها دقیقا از روی این مقاله برای خودشون کپی برداری کردن ! [/color:3455424c4d]
منبع :
http://l-caspian.blogspot.com/2008/05/blog-post.html - خودم هم به بعضی از قسمتاش یه چیزایی اضافه کردم .