شَهر نو
ارسال شده در: پنج شنبه فبريه 24, 2011 9:35 pmقلعه شَهر نو نام محله‌ای در تهران بود. در این محله مجموعه‌ای از انزلیچی‌خانه‌ها و میخانه‌ها قرار داشت. ان محله با نام ها محله جمشید[۱]، محله محله قجرها و گمرک نیز شناخته می شده است. خیابان های مهم این محله عبارت بودند از خیابان راه‌پیما[۲] و خیابان جمشید.
پیدایش
قلعه شَهر نو ابتدا توسط محمد علی شاه قاجار و برای اسکان خانواده شاه ساخته شد و با نام محله قجرها مسما گشت.[۳] در آن زمان این محله در جنوب خاوری شهر و بیرون از شهر تهران آن‌زمان قرار داشت.
در اوایل حکومت رضاشاه فردی که به نام زال ممد شهرت یافته بود با آوردن برخی زنان از جاهای دور و نزدیک، این محله را به کانون انزلیچی گری تبدیل کرد.
در زمان رضاشاه، او در سدد جمع آوری انزلیچی‌ها برآمد و باروی قلعه تخریب شد و قلعه محله‌ای از شهر شد و نام آن به شهر نو تغییر یافت.[۴]
و در آغاز دورهٔ ریاست‌وزرائی سید ضیاءالدین طباطبائی این محله را برای کنترل و زیر نظر داشتن انزلیچی‌گری و جداسازی آن از محلات مسکونی شهر ساختند.
در سال ۱۳۳۳ به دستور زاهدی نخست وزیر وقت دیواری به دور آن ساخته شد که پس از آن قلعه زاهدی و اختصاراً قلعه نامیده می‌شد.
قلعه شهر نو را شهر نو، و «قلعه خاموشان» و زنانش را «ساکنان محله غم» نیز می‌گفتند.[۵]
به آتش کشیدن محله و کشتن انزلیچی
روزنامه اطلاعات دهم بهمن ۱۳۵۷ می‌نویسد: از حدود ساعت پنج بعد از ظهر در اطراف «قلعه شهر نو» به تدریج مردم اجتماع کردند. مدت زیادی نگذشت که اجتماع افراد با تظاهرات توام شد.
ابتدا مأموران فرمانداری نظامی از مردم خواستند که پراکنده شوند و پس از مدتی اقدام به تیراندازی هوایی کردند. با رفتن مأموران دوباره اجتماع کثیر مردم در اطراف محله انزلیچی تشکیل شد.
در حدود ساعت شش بعد از ظهر چند تن از جوانان به در «قلعه» حمله کردند و بعد جمعیت به تبعیت از آن‌ها به خیابان‌های داخل «قلعه» ریختند. در این هنگام با وسایلی که از قبل تهیه شده بود، خانه‌ها و مغازه‌های داخل «قلعه» به آتش کشیده شد.
گروهی به زنان ساکن محله حمله کردند، اما در این جریان عده دیگری از تظاهر کنندگان مانع وارد ساختن صدمه به ساکنان «قلعه» شدند. چند تن از شاهدان عینی اظهار داشتند تعدادی از انزلیچی در این وقایع مجروح و دو تا سه نفر کشته شده‌اند.
به این ترتیب «انزلیچی‌خانه بزرگ شهر» به آتش کشیده شد. آتش‌سوزی ساعت‌ها «محله غم» را می‌سوزاند و خاکستر می‌کرد. مأموران آتش‌نشانی که پیرو اعلامیه قبلی خود ضمن اعلام همبستگی با مردم اعلام کرده بودند از خاموش کردن آتش‌هایی که مردم نمی‌خواهند، خودداری خواهند کرد، در نتیجه اقدامی برای خاموش کردن این آتش‌ها صورت نگرفت..[۶]
اعدام گردانندگان انزلیچی خانه‌ها
سیمین بی ام و، پری بلنده، اشرف چهارچشم، شهلا آبادانی و پری سیاه از جمله سردسته‌های انزلیچی خانه‌ها بودند که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران اعدام شدند.
تغییر کاربری
پس از تخریب این محله پارک هفت چنار در محل تخریب شده ساخته شد.[
پیدایش
قلعه شَهر نو ابتدا توسط محمد علی شاه قاجار و برای اسکان خانواده شاه ساخته شد و با نام محله قجرها مسما گشت.[۳] در آن زمان این محله در جنوب خاوری شهر و بیرون از شهر تهران آن‌زمان قرار داشت.
در اوایل حکومت رضاشاه فردی که به نام زال ممد شهرت یافته بود با آوردن برخی زنان از جاهای دور و نزدیک، این محله را به کانون انزلیچی گری تبدیل کرد.
در زمان رضاشاه، او در سدد جمع آوری انزلیچی‌ها برآمد و باروی قلعه تخریب شد و قلعه محله‌ای از شهر شد و نام آن به شهر نو تغییر یافت.[۴]
و در آغاز دورهٔ ریاست‌وزرائی سید ضیاءالدین طباطبائی این محله را برای کنترل و زیر نظر داشتن انزلیچی‌گری و جداسازی آن از محلات مسکونی شهر ساختند.
در سال ۱۳۳۳ به دستور زاهدی نخست وزیر وقت دیواری به دور آن ساخته شد که پس از آن قلعه زاهدی و اختصاراً قلعه نامیده می‌شد.
قلعه شهر نو را شهر نو، و «قلعه خاموشان» و زنانش را «ساکنان محله غم» نیز می‌گفتند.[۵]
به آتش کشیدن محله و کشتن انزلیچی
روزنامه اطلاعات دهم بهمن ۱۳۵۷ می‌نویسد: از حدود ساعت پنج بعد از ظهر در اطراف «قلعه شهر نو» به تدریج مردم اجتماع کردند. مدت زیادی نگذشت که اجتماع افراد با تظاهرات توام شد.
ابتدا مأموران فرمانداری نظامی از مردم خواستند که پراکنده شوند و پس از مدتی اقدام به تیراندازی هوایی کردند. با رفتن مأموران دوباره اجتماع کثیر مردم در اطراف محله انزلیچی تشکیل شد.
در حدود ساعت شش بعد از ظهر چند تن از جوانان به در «قلعه» حمله کردند و بعد جمعیت به تبعیت از آن‌ها به خیابان‌های داخل «قلعه» ریختند. در این هنگام با وسایلی که از قبل تهیه شده بود، خانه‌ها و مغازه‌های داخل «قلعه» به آتش کشیده شد.
گروهی به زنان ساکن محله حمله کردند، اما در این جریان عده دیگری از تظاهر کنندگان مانع وارد ساختن صدمه به ساکنان «قلعه» شدند. چند تن از شاهدان عینی اظهار داشتند تعدادی از انزلیچی در این وقایع مجروح و دو تا سه نفر کشته شده‌اند.
به این ترتیب «انزلیچی‌خانه بزرگ شهر» به آتش کشیده شد. آتش‌سوزی ساعت‌ها «محله غم» را می‌سوزاند و خاکستر می‌کرد. مأموران آتش‌نشانی که پیرو اعلامیه قبلی خود ضمن اعلام همبستگی با مردم اعلام کرده بودند از خاموش کردن آتش‌هایی که مردم نمی‌خواهند، خودداری خواهند کرد، در نتیجه اقدامی برای خاموش کردن این آتش‌ها صورت نگرفت..[۶]
اعدام گردانندگان انزلیچی خانه‌ها
سیمین بی ام و، پری بلنده، اشرف چهارچشم، شهلا آبادانی و پری سیاه از جمله سردسته‌های انزلیچی خانه‌ها بودند که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران اعدام شدند.
تغییر کاربری
پس از تخریب این محله پارک هفت چنار در محل تخریب شده ساخته شد.[
