زندگینامه دکتر بهزاد افتخار رشتی

[meraj130]

http://www.google.com/imgres?imgurl=htt ... 29,r:3,s:0استاد دکتربهزاد جواهري كه جاودانه شد
· دوره ي زندگي و تلاش هاي دكتر بهزاد را به چهار دوره تقسيم مي‌كنيم:
· 1ـ دوره‌ي نخست زندگي ( سالهاي 1292 تا 1314 ) : محمود بهزاد در 22 اسفندماه سال 1292 در رشت به دنيا آمد . پدرش چون جواهر به سبك فرنگي مي‌ساخت او را مشهدي علي فرنگي ساز خطاب مي‌كردند ( دكتر به شوخي مي گفت : پدرم جواهري چون من را ساخت ) . پدر استاد مردي روشنفكر بود و تمامي فرزندان خود و اطرافيان را راهي مدرسه (كه در آن موقع كم بود ) مي كرد . مادرش بانويي متدين و معلم قرآن زنان بود. دكتر دوره ي ابتدايي و متوسطه را در رشت گذراند و جزء نخستين ديپلمه هاي گيلان بود . سپس به دانشسراي عالي راه يافت ؛ در رشته‌ي علوم طبيعي و تربيتي فارغ التحصيل شد .
استاد مي گفت : در كلاس ششم متوسطه جمعاً 12 نفر بوديم كه 5 نفر قبول شديم و من نفر دوم شدم و در همين سال (18 سالگي ) با يكي از بستگان نزديك عقد و در سن 20 سالگي ازدواج كردم .
ـ دوره‌ي دوم زندگي( 1314 تا 1328) :دكترپس ازخدمت سربازي به كارتدريس درسمنان ( يك‌سال ) و پنج سال در كرمانشاه پرداخت كه همزمان با جنگ جهاني دوم و ورود متفقان گرديد و در سال 1321 به شهر خود رشت منتقل شد و مدت 3 سال را در رشت سپري نمود و در دبيرستان شاهپور سابق (بهشتي كنوني ) به تدريس پرداخت . استاد به دليل آشنايي كامل با زبان فرانسوي و مطالعات پيوسته ، نخستين كتاب خود را با عنوان « داروين چه مي‌گويد » در سال 1322 تاليف و كتاب « از مگس تــا آدم » ژان انزلیچی فرانسوي را با نام « راز وراثت » ترجمه و انتشار داد .
كتر بهزاد در سال 1324 دوباره به تهران منتقل و در دبيرستان البرز مشغول به تدريس گرديد و يك‌سال بعد ( سال 1325 ) معاون دكتر مجتهدي ( مدير همان دبيرستان ) براي مدت چهار سال شد. به دليل علاقه‌ي زياد به رشته زيست شيمي ( بيوشيمي ) همزمان با تدريس در دبيرستان البرز در رشته انزلیچی دانشگاه تهران مشغول تحصيل و سال 1328 موفق به دريافت درجه دكتراي انزلیچی شد .
ـ دوره‌ي سوم زندگي استاد ( سال هاي 1328 تا 1357 ) : دكتر در طي اين سال‌ها در كنار تدريس بـــه دليل آشنايي بـــا سه زبان فرانسوي ، آلماني و انگليسي اقدام بـــه ترجمه‌ي كتاب « سرگذشت زمين » اثر جورج گاموف نمود كه در فروردين 1338 برنده ي جايــزه ي سلطنتي شد . در جريان اين سال‌ها به مدت 15 سال در دبيرستان« فرانكو پرسان » ( رازي) علوم طبيعي را به زبان فرانسوي تدريس كرد . در سال 1341 ( 2 سال پس از بازنشستگي ) وزير وقت آموزش و پرورش ـ دكتر پرويز خانلري ـ طي حكمي‎‎‏ وي را مامور تاسيس سازمان كتاب درسي ايران نمود . وي با يك گروه 12 نفري براي بررسي كتابهاي غربي به كشورهاي امريكا ، فرانسه و انگليس رفــت و طي سه ماه بـه بررسي كتاب هاي درسي آنان اقدام نمود و پس از بازگشت با ساير اساتيد از جملــه دكتر علي زرگري ، دكتر صادق مبين و چهار نفر ديگر ، كتاب‌هاي درسي را از كلاس 7 تا 12 به سبك جديد و با تصاوير آموزنده تاليف كرد . در اين باره دكتر بهزاد مي‌گفت : « تمام كتابهاي درسي را كه در كشور منتشر مي شد به متخصصان و معلمان آن رشته ها مي‌دادم و آنها را هم از نظر علمي و هم از نظر غلط املايي و رسم الخط بررسي مي‌كرديم » . كتاب هاي علوم دوره‌ي ابتدايي و راهنمايي همراه با راهنماي معلم وي و گروهش در تاريخ آموزش ايران كم نظيراست . دكترتا سال 1345 در سمت رييس اين سازمان بود و سپس به دليل اختلاف با وزير وقت آموزش پرورش ( دكتر هدايتي ) استعفا داد و سالهاي بعد بــا توجه به دعوت‌هاي دوباره هرگز به آن سازمان برنگشت . وي مي‌گفت : « نمي‌خواستم با آن سيستم نابسامان كار كنم . گفته بودم به شرطي مي‌آيم كه هدف مشخص باشد » . پس از اين رويداد دكتر مشغول تاليف و انتشار نوشته ها و ترجمه هاي خود شد .
ترجمه و انتشار كتاب« روانشناسي فيزيولوژيك » اثر مورگان در سال 1348 موجب شد براي تدريس ايــن درس به دانشگاه تهران دعوت شود . از آن پس در دانشگاه تهران ، دانشسراي عالي و مدرسه عالي دختران به تدريس انزلیچی زيست شناسي و روانشناسي فيزيولوژيك پرداخت . دكتر بهزاد در سال 1348 از سوي شوراي استادان دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران به درجه استادي نائل گرديد و تا آغاز انقلاب نيزتعداد 55 عنوان كتاب تاليف و ترجمه نمودند. استاد در ابتداي دهه 50 به گروه مشاوران و ويراستاران‌ارشد موسسه علمي فرانكلين سابق (موسسه علمي فرهنگي)پیوست و آثار زیادی از خود بر جای نهاد.
ـ دوره‌ي چهارم زندگي استاد ( سالهاي 1357 تا 1386 ) : با تعطيلي دانشگاهها در سالهاي بعد از انقلاب ، استاد به زادگاهش، شهر باران های نقره ای، رشت، بازگشت و در يكي از قديمي‌ترين داروخانه هاي شهر مشغول شد و به همراه دیگر انزلیچی و محققان ،انجمن انزلیچی گیلان و نشریه ی آن – حکمت – را تقویت نمود .شيوه‌ي تـدريس او درعلوم گياهي ، جانوري و ساير رشته هاي علوم طبيعي يكي از مثال‌زدني‌ترين روش آمـــوزش در ايــران محسوب مــي‌شد بــــه نحوي كه هر دانشجوي بي انگيزه‌اي را شيفته اين علم مي‌كرد .
استاد در سالهاي اخير به عنوان مدرس روانشناسي فيزيولوژيك در دانشكده علوم انساني دانشگاه گيلان مشغول تدريس شدند ، تلاش‌هاي فرهنگي استاد مشتمل بر تاليف و ترجمه حدود 100 عنوان كتاب (63 عنوان را به تنهايي و 37 عنوان را با ديگران انجام دادند ) و به همين تعداد كتاب‌هاي ويرايش شده و بيش از 300 مقاله مي‌باشد كه از آخرين مقاله‌هاي چاپ نشده استاد ، متن سخنراني ايشان در سمينار روانشناسي ايران سال 1385 در تهران تحت عنوان « عادت كردن به پذيرش واقعيت‌ها به شخص آرامش رواني پايدار مي‌بخشد» مي باشد كه درآينده منتشر خواهد شد.
از آخرين آثار ايشان كه در سال 1386 منتشر شــد ترجمه كتاب زمينه روانشناسي هيلگارد ( از انتشارات گپ ) و ويرايش كتاب تندرستي ، بيماري ، پزشكي ( تاليف دكتر آروين ) مي باشد . كتاب ساعت ساز نابينا ( سرگذشت داروين) آخرين اثر ناتمام استاد بود كه مرگ اجازه ي تكميل 2 فصل پاياني آن را نداد.
از جمله آثار استاد ( تالیف و ترجمه )مي توان كتابهاي : بيولوژي براي همه ،آيا به راستي انسان زاده ميمون است؟، نكاتي چند در باره ژنتيك، نكاتي چند در باره فيزيولوژي عمومي، نكاتي چند در باره زيست شناسي ، نكاتي چند در باره فيزيولوژي اعصاب و غدد داخلي، ابعاد انساني نوع آدمي ، بيوتكنولوژي، قانون جنگل،علم وراثت،حيات و انرژي، پاولوف ، سرگذشت زمين،رمز تكوين ، شور هستي(زندگي نامه داروين)،قرن داروين، داروينيسيم و تكامل(چاپ دهم)، تكامل،اسرار مغز آدمي،گياه شناسي ، شناخت حيات، مباني فارماكولوژي، دانشنامه عمومي(جهان جانداران) ، فرهنگنامه 18 جلدي ، فلسفه علم، مغــز آدمي از ديدگاه روانشناسي، جانورشناسي(16جلدي)، نكاتي چند در باره روانشناسي فيزيولوژيك،روانشناسي حيواني،تئوري تكامل و روانشناسي، زمينه روانشناسي هيلگارد(ويرايش 14) ، درس نامه پزشكي پيشگيري و اجتماعي را نام برد .
ازدكتر بهزاد سه فرزند به يادگار مانده است : دكتر فرامرز بهزاد استاد دانشگاه هامبورگ آلمان ، هوشنگ بهزاد مهندس معماري و ساكن شيراز و خانم پريچهر بهزاد كه بازنشسته مركز تحقيقات علوم اعصاب آلمان هستند . دكتر از هر كدام از فرزندانشان دو نوه و صاحب چهار نتيجه هم بودند .
استاد بهزاد در سال 1371 در روز حكيم ذكرياي رازي ( پنجم شهريور ) و روز انزلیچی از سوي انجمن انزلیچی به عنوان استاد نمونه معرفي شدند و در سال 1379 نيز از سوي فرهنگستان علوم پزشكي كشور مقام علمي دكتر طي مراسمي مورد تجليل قرار گرفت و به دليل آموزش آسان و ارائه‌ي علوم زيست شناسي ، تكامل ، ژنتيك با شيوه‌اي روان و قابل درك نه تنها براي گروه‌هاي تحصيل كرده بلكه براي سطوح مختلف مــردم ، القاب پدر زيست شناسي نوين ايران( و آسيموف ايران) را به حق به وي انتساب دادند ؛ و در تيرماه1386 نيز مراسم بزرگداشت با شكوهي از سوي شاگردان قديمي و دوستداران استاد(انجمن دانش آموختگان البرز و خانه ي فرهنگ گيلان ) در رشت برگزار شد.
استاد دكتر بهزاد عصر هشتم شهريور 1386 و در سن 94 سالگي بر اثر بيماري بدخيم كبد در منزل درگذشت.
استاد بهزاد شايد آخرين تن از نسلي كه امروز ديگر كمتر در يادهاست ، مي‌بود ، نسلي چون دكتر مجتهدي ،احمد آرام ، بيرشك و … ، نام‌آوراني كه به تدريج نامشان از كتابهاي درسي محو مي‌شود .
آنچه حقيقت دارد اين است كه استاد شهر باران ديگر نمي‌تواند در بين جوانان و دوستان قديمي حضور داشته باشد تا روزهاي جمعه كوه هاي گيلان را بپيمايد امـــا كتاب‌هاي ( درسي ) و علمي ايــران يادگار ارزنده ايشان تا سال‌ها باقي مانده و ياد ايشان را گرامي مي‌دارد ( حتي اگر ما فراموش كنيم كه اين بزرگ مرد را ياد نماييم ) .
باشد كه نسل جوان كشور ما نيز با الهام از اين استاد ارزنده ـ كه جايش همواره در بين تلاشگران آموزش كشور خاليست و يادش همواره يادآورآموزگاري پرتلاش براي پيشرفت دانش كشور است ـ الگوهايي در حيطه ي انسانيت ، اخلاق و دانش بسازند .
فهرست آثار استاد:
تاليفات:
بيولوژی برای همه
آيا به راستی انسان زاده ميمون است؟ (چاپ ۴)
بدن من (چاپ ۲)
علوم سال سوم دبستان های کشور
علوم سال چهارم دبستان های کشور
نکاتي چند دربارهٔ ژنتيک (چاپ ۲)
نکاتی چند دربارهٔ فيزيولوژی عمومی
نکاتی چند دربارهٔ فيزيولوژی اعصاب و غدد داخلی (چاپ ۲)
نکاتی چند دربارهٔ زيست شناسی (چاپ ۲)
نکاتی چند دربارهٔ روانشناسی فيزيولوژيک
داروينيسم و تکامل (چاپ ۹)
گياه شناسی براي سال ششم طبيعی
علم (چاپ ۴)
روانشناسی حيوانی
تئوری تکامل و روانشناسی (چاپ ۲)
مغز آدمی از ديدگاه روانشناسی، جانورشناسی (در ۱۶ جلد)
قانون جنگل
ابعاد انسانی نوع آدمی
بيوتکنولوژی
تاليفات با همكاری ديگران:
علوم سال اول راهنمايی
علوم سال دوم راهنمايی
علوم سال سوم راهنمايی
دوره کامل علوم طبيعی برای دبيرستان ها (۱۱ جلد)
ترجمه:
راز وراثت (چاپ ۲)
قرن داروين (چاپ ۲)
اسرار مغز آدمی (چاپ ۲)
تن آدم (چاپ ۲)
علم وراثت
رمز تکوين
اسرار بدن زندگی ما به چه موادی بسته است
حيات و انرژی
بيوگرافی پيش از تولد (چاپ ۲)
فقط يک تريليون
روانشناسی فيزيولوژيک (چاپ ۲)
جهان از چه ساخته شده است
سرگذشت زمين (چاپ ۴)
جهان چگونه آغاز شد
شناخت حيات
زندگی گياهی – سرچشمهٔ زندگی (چاپ ۲)
سرگذشت زيست شناسی
زيست شناسی BSCS محدوديت های رشد (چاپ ۲)
زمين در خطر (چاپ ۳)
تکامل (سری طلايی)
گياه شناسی (سری طلايی)
کانی های جهان (سری طلايی)
وراثت و طبيعت آدمی
پاولف
آيا به راستی مردان برتر از زنان اند؟
جهان در سراشيبی سقوط
دانشنامهٔ عمومی (جهان جانداران)
شور هستی زندگی نامه داروين
راز تندرستی
آلرژی (زير چاپ)
آسم (زير چاپ)
درس نامه پزشكی پيشگيری و پزشكی اجتماعی ويرايش ۱۴ (ترجمه و ويرايش)
زمينه روانشناسی هيلگارد(ويرايش ۱۴)-آخرين كار ترجمهٔ دكتر بهزاد كه در ارديبهشت ۱۳۸۶ چاپ شد.

[maysam]

فوق العاده دانشمند بزرگی بوده.یکی از مفاخر شهر و استانمونه